[Update] อาการแพ้ยา สังเกตอย่างไร สัญญาณไหนที่บอกว่าเราแพ้ | แพ้ อากาศ อาการ – Sonduongpaper

           อาการแพ้ยา ความไม่สบายทางร่างกายที่ก้ำกึ่งว่าป่วยหรือแพ้ยา อยากรู้อาการแพ้ยาเป็นอย่างไร มีวิธีสังเกตอย่างไร มาเจาะลึกให้ชัดกันไปเลย

         
         

การใช้ยาในการรักษาโรคหรืออาการบางอย่าง
แม้ว่าจะเป็นคำสั่งจากแพทย์ แต่ก็ใช่ว่าจะมีความปลอดภัย 100%
เพราะร่างกายของคนเราไม่เหมือนกัน
จึงอาจจะทำให้เกิดอาการที่เรียกว่าการแพ้ยาได้ ทว่าการแพ้ยานั้นเป็นอย่างไร
มีวิธีในการสังเกตอย่างไรว่าเรากำลังแพ้ยา
อีกทั้งอันตรายของการแพ้ยานั้นรุนแรงมากขนาดไหน มารับทราบคำตอบพร้อม ๆ
กับเรียนรู้วิธีการใช้ยาอย่างไรให้ปลอดภัย เพื่อความปลอดภัยของสุขภาพค่ะ

         
อาการแพ้ยา
หนึ่งอันตรายของการใช้ยาที่เกิดจากปฏิกิริยาต่อต้านตัวยาของร่างกาย
โดยอาการแพ้ยาสามารถเกิดขึ้นกับยาได้ทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็นยากิน ยาฉีด
ยาทา หรือยาดม
ซึ่งส่วนใหญ่แล้วอาการแพ้ยาจะขึ้นอยู่กับระบบภูมิคุ้มกันของแต่ละคนไป
หากผู้ป่วยมีระบบภูมิคุ้มกันที่ไวต่อยามากกว่าปกติก็อาจจะทำให้เกิดอาการแพ้ได้

          ทว่าอาการแพ้ยาก็คล้ายกับการแพ้อาหารทั่วไปที่จะไม่เกิดขึ้นกับทุกคน

และผู้ที่มีอาการแพ้ยาแต่ละคนก็อาจจะมีความรุนแรงของอาการไม่เท่ากันอีกด้วย
ทั้งนี้ยาที่มักจะพบการแพ้บ่อยก็ได้แก่ ยาต้านจุลชีพ หรือยาปฏิชีวนะ
ยาแก้ปวดลดไข้ ยาชา เซรุ่มต่าง ๆ น้ำเกลือ และเลือด เป็นต้น
ซึ่งจะว่าไปอาการแพ้ยาก็ถือเป็นเรื่องที่ต้องให้ความสำคัญ
และโดยปกติแล้วเมื่อไปพบแพทย์ที่โรงพยาบาลก็มักจะมีการซักประวัติเรื่องการแพ้ยาด้วย
ดังนั้นจึงมีความจำเป็นอย่างมากที่ผู้ป่วยจะต้องรู้ว่าตัวเองแพ้ยาอะไร
เพื่อความปลอดภัยในการใช้ยาค่ะ

สาเหตุการแพ้ยา เกิดจากอะไร ?

          สาเหตุของการแพ้ยาสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้

1. เกิดจากฤทธิ์ของยาที่มีความรุนแรงเกินไป

         

การแพ้ยาด้วยสาเหตุนี้
ส่วนใหญ่จะเกิดจากปริมาณของยาที่ใช้
โดยอาการนี้อาจจะมาพร้อมกับอาการข้างเคียง อาทิ ยารักษาโรคความดันโลหิต
ที่ใช้ในการลดความดันโลหิตของผู้ป่วย
ถ้าหากใช้ยาในปริมาณที่สูงเกินไปก็จะทำให้ความดันเลือดต่ำผิดปกติ
และทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น หน้ามืด ใจสั่น เป็นต้น
ทว่าอาการแพ้ยาดังกล่าวอาจไม่ได้เกิดจากการใช้ยาเกินขนาดเท่านั้น
แต่อาจจะเกิดจากผู้ป่วยบางรายมีการสะสมของยาชนิดนั้นในปริมาณที่สูง
อันเนื่องมาจากการทำงานที่ผิดปกติของตับไตที่ไม่สามารถขับสารพิษออกมาจากร่างกายได้ดีเท่าที่ควรด้วยค่ะ

2. เกิดจากการแพ้ยา

         

อาการแพ้ยาที่เกิดจากสาเหตุนี้เป็นการแพ้ยาที่เกิดขึ้นกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายโดยตรง
ซึ่งอาการแพ้ยาประเภทนี้จะสามารถแบ่งได้อีก 4 ชนิด ได้แก่

          – การแพ้ยาที่ทำให้เกิดอาการร้ายแรง

         

การแพ้ยาชนิดนี้จะทำให้ร่างกายสร้างภูมิต้านทานขึ้นมาทำปฏิกิริยาและหลั่งสารที่ทำให้เกิดอาการแพ้ขึ้นมา
โดยอาการแพ้ดังกล่าวมักจะพบได้ในยากลุ่มเพนิซิลลิน
ซึ่งถ้าหากไม่รีบทำการรักษาอาจทำให้ถึงแก่ชีวิตได้

          – การแพ้ยาที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในร่างกาย

         
ยาที่ทำให้เกิดอาการแพ้ชนิดนี้คือยาในกลุ่มลดความดันโลหิตจำพวก methyldopa
โดยยาจะเข้าไปกระตุ้นภูมิต้านทานร่างกายให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
แล้วทำลายเนื้อเยื่อของร่างกายโดยตรง
บางครั้งก็อาจจะไปทำลายเม็ดเลือดขาวทำให้ร่างกายขาดภูมิต้านทาน
ส่งผลทำให้เกิดการติดเชื้อตามมาค่ะ

          – การแพ้ยาที่ทำให้เกิดการอักเสบ

         

การแพ้ยาชนิดนี้จะส่งผลให้ยาและภูมิต้านทานของร่างกายจับตัวกันแล้วตกเป็นตะกอนในอวัยวะต่าง
ๆ และทำให้เกิดการอักเสบ อาทิ
ตกตะกอนในหลอดเลือดทำให้เกิดอาการหลอดเลือดอักเสบ
หรือไปตกตะกอนในไตทำให้ไตอักเสบ เป็นต้น

         

– การแพ้ยาที่ทำให้เกิดลมพิษ

         
อาการแพ้ชนิดนี้เป็นอาการแพ้ที่พบได้บ่อยที่สุด
โดยเมื่อรับประทานยาเข้าไปแล้ว
ยาจะเข้าไปกระตุ้นให้เม็ดเลือดขาวหลั่งสารที่ทำให้เกิดอาการภูมิแพ้
และทำให้เกิดผื่นแพ้ยาขึ้นมาในที่สุด

         

ทั้งนี้อาการแพ้ยาที่พบได้มากที่สุดจะเป็นอาการแพ้ที่มาจากฤทธิ์ของยา
โดยสามารถพบได้ถึง 95% แต่มีความรุนแรงน้อยกว่า และอัตราการตายน้อย
ในขณะที่อีก 5% ที่เหลือมาจากการแพ้ยาโดยตรง แต่อาการจะรุนแรง
และอัตราการเสี่ยงชีวิตสูงกว่า
เนื่องจากแพทย์ไม่สามารถคาดเดาได้ว่าจะเกิดขึ้นกับใครบ้าง
และจะมีอาการอย่างไร

อาการแพ้ยาเป็นอย่างไร ?

          อาการของการแพ้ยาโดยปกติแล้วจะแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม เรียงตามความรุนแรงของอาการแพ้ยา โดยสามารถแบ่งอาการบ่งชี้ได้ ดังนี้

1. กลุ่มที่มีอาการแพ้ไม่รุนแรง

         

ในกลุ่มที่มีอาการแพ้ยาในระดับนี้มักจะไม่อันตรายมากนัก
โดยจะสังเกตอาการแพ้ได้จากอาการลมพิษ ผื่นแดง มีจุดแดงหรือตุ่มน้ำใส ๆ
ขึ้นทั่วตัว ทั้งนี้ยังอาจมีอาการบวมตามอวัยวะต่าง ๆ อาทิ หนังตาบวม
ริมฝีปากบวม
ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้วอาการแพ้ยาดังกล่าวจะเกิดขึ้นจากยาชนิดรับประทานมากกว่า

2. กลุ่มที่มีอาการแพ้ความรุนแรงปานกลาง

         
อาการแพ้ที่มีความรุนแรงปานกลางที่พบได้บ่อยที่สุดคืออาการใจสั่น
แน่นหน้าอก คลื่นไส้ อาเจียน
ทั้งนี้ยังอาจจะมีอาการหายใจติดขัดคล้ายกับอาการหืดหอบอีกด้วย
โดยมักจะมีต้นเหตุจากการใช้ยาประเภทฉีด

3. กลุ่มที่มีอาการแพ้ความรุนแรงสูง

         

อาการแพ้ยาในกลุ่มนี้มีความอันตรายมาก
โดยเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าอาการช็อกจากการแพ้ (Anaphylactic Shock)
ซึ่งจะทำให้ผู้แพ้ยาเป็นลม ตัวเย็น ชีพจรเบาและเร็ว ความดันต่ำ
และหยุดหายใจ นอกจากนี้ยังอาจพบลักษณะพุพอง
ผิวหนังเปื่อยทั้งตัวคล้ายถูกไฟลวก ปากเปื่อย ตาอักเสบ ท่อปัสสาวะอักเสบ
มีไข้ โดยอาการเหล่านี้เรียกว่า กลุ่มอาการสตีเวนจอห์นสัน (Stevens
Johnson  Syndrome) ขณะที่บางรายที่มีอาการรุนแรงมาก ๆ
อาจจะถึงกับเสียชีวิตในขณะที่รับยาได้เช่นกัน
ซึ่งยาที่ทำให้เกิดอาการแพ้อย่างรุนแรงนี้จะเป็นยาปฏิชีวนะชนิดฉีดประเภทเพนิซิลลิน

         
ไม่เพียงเท่านั้น
อาการแพ้ยายังรวมถึงอาการแพ้น้ำเกลือและแพ้เลือดที่ควรระมัดระวังอีกด้วย
โดยการแพ้น้ำเกลือและแพ้เลือดจะทำให้เกิดอาการไข้ หนาวสั่นและลมพิษ
แต่จะไม่มีความอันตรายมากนักค่ะ

          นอกจากนี้ก็ยังมีอาการแพ้ยาที่มาจากยาแต่ละชนิดยังจำแนกได้ ดังนี้

1. อาการแพ้ยาคุมกำเนิด

         

โดยส่วนใหญ่แล้วหลาย
ๆ คนมักจะคิดว่าอาการแพ้ยาคุมกำเนิดคืออาการคลื่นไส้ 
ซึ่งต้องขอบอกว่าจริง ๆ
แล้วอาการเหล่านั้นคือผลข้างเคียงจากการใช้ยาคุมกำเนิด
แต่อาการแพ้ยาคุมกำเนิดจริง ๆ จะมีแค่อาการแพ้ในระดับที่ไม่รุนแรง ได้แก่
อาการผื่นแดงหรือผื่นลมพิษเท่านั้น ซึ่งนับว่าไม่เป็นอันตรายค่ะ

2. อาการแพ้ยาปฏิชีวนะ

         
อาการแพ้ยาปฏิชีวนะมีความรุนแรงแตกต่างกันตามชนิดของยา
โดยยาที่มักจะพบอาการแพ้ได้บ่อยที่สุดคือยาเพนิซิลลิน
โดยอาการแพ้ของยาชนิดนี้
หากเป็นยาชนิดรับประทานอาจจะทำให้เกิดผื่นแดงหรือผื่นลมพิษ
แต่ถ้าหากเป็นยาปฏิชีวนะชนิดฉีดอาจจะมีอาการแพ้ยาที่รุนแรงกว่า

         

โดยอาการแพ้อย่างรุนแรงของยาฉีดในกลุ่มนี้จะทำให้เกิดอาการบวม
ความดันโลหิตต่ำ เป็นลม ตัวเย็น ชีพจรต่ำและเบา
ซึ่งถ้าได้รับการรักษาไม่ทันอาจจะทำให้หยุดหายใจและเสียชีวิตได้

3. อาการแพ้ยาคลายกล้ามเนื้อ

         
ยาคลายกล้ามเนื้อ เป็นยาที่มีการใช้กันอย่างแพร่หลาย
โดยคนส่วนใหญ่มักจะคิดว่าอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือง่วงซึม
เกิดขึ้นจากอาการแพ้ยา แต่จริง ๆ
แล้วนั่นเป็นเพียงแค่ผลข้างเคียงจากยาเท่านั้น
ทว่าอาการแพ้ยาดังกล่าวจะสามารถสังเกตได้จากผื่นลมพิษที่ขึ้นตามผิวหนัง
โดยอาการแพ้จะไม่รุนแรง
แต่ก็ไม่ควรชะล่าใจเพราะบางรายอาจมีอาการแพ้จนถึงกับช็อกได้เช่นกัน
ดังนั้นหากเริ่มมีความผิดปกติควรเลิกใช้ยาดังกล่าวโดยทันที
หรือจะให้ดีก็รีบไปพบแพทย์

4. อาการแพ้ยาลดความอ้วน

         

อาการแพ้ยาลดความอ้วนนั้นมีหลากหลายอาการ
ขึ้นอยู่กับส่วนผสมของยา โดยหากเป็นอาการแพ้โดยทั่วไปจะเป็นผื่นแดง
หรือลมพิษเกิดขึ้นตามบริเวณต่าง ๆ ของร่างกาย
แต่ถ้าหากเป็นอาการแพ้ที่รุนแรงอาจทำให้เกิดอาการแน่นหน้าอก ใจสั่น
บางรายอาจมีอาการผิวหนังไหม้ เกิดอาการช็อก
และอาจเสียชีวิตได้หากรักษาไม่ทัน

5. อาการแพ้ยาพาราเซตามอล

         
ยาพาราเซตามอลเป็นยาสามัญประจำบ้านที่มีสรรพคุณช่วยลดอาการปวด
ซึ่งอาการแพ้ยาพาราเซตามอลนี้อาจจะขึ้นอยู่กับยี่ห้อของยาด้วย
เพราะบางรายอาจแพ้ยาพาราเซตามอลยี่ห้อหนึ่ง
แต่เมื่อเปลี่ยนยี่ห้อของยาก็ไม่มีอาการแพ้
โดยอาการแพ้อาจจะมีตั้งแต่ไม่รุนแรง คือ มีผื่นแดงขึ้นตามผิวหนัง
หรือมีอาการแน่นหน้าอกเล็กน้อย ไปจนถึงเกิดอาการช็อกอย่างรุนแรงได้ 

วิธีการรักษาอาการแพ้ยา

          การรักษาอาการแพ้ยานั้น
สิ่งที่ควรทำเป็นอย่างแรกก็คือหยุดใช้ยาดังกล่าวโดยทันทีเมื่อเกิดอาการดังที่กล่าวมา จากนั้นจึงจะทำการรักษาไปตามความรุนแรงของอาการโดยแบ่งออกเป็น 3
กลุ่มใหญ่ ๆ ดังนี้

        
1. อาการแพ้ไม่รุนแรง

         
สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการแพ้แค่เพียงเล็กน้อย
หลังจากเลิกใช้ยาที่แพ้แล้วก็ควรรับประทานยาแก้แพ้ เช่น ยาคลอเฟนิรามีน
(Chlopheniramine) โดยให้รับประทานวันละ 3-4 ครั้ง ครั้งละ 1/2-1 เม็ด
จนกว่าจะหาย หรือฉีดยาไดเฟนไฮดรามีน (Diphenhydramine) เข้ากล้ามเนื้อ

2. อาการแพ้ปานกลาง หรือรุนแรง

         

ในกลุ่มที่มีอาการแพ้ยาปานกลางหรือรุนแรง
ยากินจะไม่สามารถช่วยรักษาได้ดังนั้นต้องให้แพทย์ฉีดยาให้
โดยจะให้ยาอะดรีนาลีน (Adrenaline) 0.3-0.5 มิลลิกรัม หรือสเตียรอยด์ 1-2
หลอด ผ่านการฉีดเข้ากล้ามเนื้อหรือหลอดเลือดในทันที
แต่ถ้าหากมีอาการแพ้จนหยุดหายใจควรรีบทำการผายปอดพร้อมกับฉีดอะดรีนาลีน
(Adrenaline) เพื่อลดอาการแพ้

3. อาการแพ้ในกลุ่มสตีเวนจอห์นสัน (Stevens Johnson  Syndrome)

         
ในกลุ่มที่มีอาการแพ้ยาปฏิชีวนะอย่างรุนแรงกลุ่มนี้
หากมีอาการแพ้ควรรีบรับประทานยาแก้แพ้
หรือสเตียรอยด์แล้วนำส่งโรงพยาบาลในทันที
เพราะอาจมีอาการติดเชื้อแทรกซ้อนทำให้เกิดภาวะโลหิตเป็นพิษจนถึงแก่ชีวิตได้

         

อาการแพ้ยาแม้ว่าจะไม่เกิดขึ้นกับทุกคนแต่ก็เป็นเรื่องที่ละเลยไม่ได้
เพราะเราไม่สามารถทราบได้ว่ายาชนิดใดจะทำให้เราเกิดอาการแพ้
และอาการแพ้จะรุนแรงมากแค่ไหน และเพื่อหลีกเลี่ยงอาการแพ้ยาที่อาจเกิดขึ้น
สิ่งที่สำคัญที่สุดก็คือควรหมั่นสังเกตอาการของตนเองให้มากขึ้นโดยเฉพาะหลังจากการใช้ยา
ซึ่งถ้าหากเกิดความผิดปกติขึ้นกับร่างกายโดยไม่ทราบสาเหตุ
ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าอาจมาจากการแพ้ยา
แล้วรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจให้แน่ใจว่าเป็นอาการแพ้ยาจริงหรือไม่

         
นอกจากนี้ยังควรจดจำให้ดีว่าตนเองแพ้ยาอะไรบ้าง
ซึ่งควรจดจำชื่อยาให้ได้อย่างแม่นยำ
และเพื่อความรอบคอบควรจดชื่อยาอย่างละเอียดใส่กระเป๋าติดตัวไว้เผื่อเหตุการณ์ฉุกเฉินด้วย
อีกทั้งหากมีความจำเป็นต้องไปพบแพทย์มากกว่า 1 คน
ควรแจ้งให้แพทย์ทราบถึงยาที่ใช้อยู่และยาที่แพ้ด้วย
เนื่องจากยาบางชนิดมีส่วนผสมเดียวกัน
และส่วนผสมนั้นอาจจะทำให้เกิดอาการแพ้ได้
ซึ่งถ้าหากแพทย์ทราบก็จะสามารถจัดยาที่ปลอดภัยได้มากขึ้นค่ะ

ขอบคุณข้อมูลจาก
หมอชาวบ้าน
สำนักงานสาธารณสุขอำเภอรัตภูมิ
ศูนย์สื่อสารวิทยาศาสตรไทย สวทช.
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine

สาเหตุของการแพ้ยาสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้อาการแพ้ยาที่เกิดจากสาเหตุนี้เป็นการแพ้ยาที่เกิดขึ้นกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายโดยตรง ซึ่งอาการแพ้ยาประเภทนี้จะสามารถแบ่งได้อีก 4 ชนิด ได้แก่ยาที่ทำให้เกิดอาการแพ้ชนิดนี้คือยาในกลุ่มลดความดันโลหิตจำพวก methyldopa โดยยาจะเข้าไปกระตุ้นภูมิต้านทานร่างกายให้เกิดการเปลี่ยนแปลง แล้วทำลายเนื้อเยื่อของร่างกายโดยตรง บางครั้งก็อาจจะไปทำลายเม็ดเลือดขาวทำให้ร่างกายขาดภูมิต้านทาน ส่งผลทำให้เกิดการติดเชื้อตามมาค่ะอาการแพ้ชนิดนี้เป็นอาการแพ้ที่พบได้บ่อยที่สุด โดยเมื่อรับประทานยาเข้าไปแล้ว ยาจะเข้าไปกระตุ้นให้เม็ดเลือดขาวหลั่งสารที่ทำให้เกิดอาการภูมิแพ้ และทำให้เกิดผื่นแพ้ยาขึ้นมาในที่สุดอาการของการแพ้ยาโดยปกติแล้วจะแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม เรียงตามความรุนแรงของอาการแพ้ยา โดยสามารถแบ่งอาการบ่งชี้ได้ ดังนี้อาการแพ้ที่มีความรุนแรงปานกลางที่พบได้บ่อยที่สุดคืออาการใจสั่น แน่นหน้าอก คลื่นไส้ อาเจียน ทั้งนี้ยังอาจจะมีอาการหายใจติดขัดคล้ายกับอาการหืดหอบอีกด้วย โดยมักจะมีต้นเหตุจากการใช้ยาประเภทฉีดไม่เพียงเท่านั้น อาการแพ้ยายังรวมถึงอาการแพ้น้ำเกลือและแพ้เลือดที่ควรระมัดระวังอีกด้วย โดยการแพ้น้ำเกลือและแพ้เลือดจะทำให้เกิดอาการไข้ หนาวสั่นและลมพิษ แต่จะไม่มีความอันตรายมากนักค่ะนอกจากนี้ก็ยังมีอาการแพ้ยาที่มาจากยาแต่ละชนิดยังจำแนกได้ ดังนี้อาการแพ้ยาปฏิชีวนะมีความรุนแรงแตกต่างกันตามชนิดของยา โดยยาที่มักจะพบอาการแพ้ได้บ่อยที่สุดคือยาเพนิซิลลิน โดยอาการแพ้ของยาชนิดนี้ หากเป็นยาชนิดรับประทานอาจจะทำให้เกิดผื่นแดงหรือผื่นลมพิษ แต่ถ้าหากเป็นยาปฏิชีวนะชนิดฉีดอาจจะมีอาการแพ้ยาที่รุนแรงกว่ายาคลายกล้ามเนื้อ เป็นยาที่มีการใช้กันอย่างแพร่หลาย โดยคนส่วนใหญ่มักจะคิดว่าอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือง่วงซึม เกิดขึ้นจากอาการแพ้ยา แต่จริง ๆ แล้วนั่นเป็นเพียงแค่ผลข้างเคียงจากยาเท่านั้น ทว่าอาการแพ้ยาดังกล่าวจะสามารถสังเกตได้จากผื่นลมพิษที่ขึ้นตามผิวหนัง โดยอาการแพ้จะไม่รุนแรง แต่ก็ไม่ควรชะล่าใจเพราะบางรายอาจมีอาการแพ้จนถึงกับช็อกได้เช่นกัน ดังนั้นหากเริ่มมีความผิดปกติควรเลิกใช้ยาดังกล่าวโดยทันที หรือจะให้ดีก็รีบไปพบแพทย์ยาพาราเซตามอลเป็นยาสามัญประจำบ้านที่มีสรรพคุณช่วยลดอาการปวด ซึ่งอาการแพ้ยาพาราเซตามอลนี้อาจจะขึ้นอยู่กับยี่ห้อของยาด้วย เพราะบางรายอาจแพ้ยาพาราเซตามอลยี่ห้อหนึ่ง แต่เมื่อเปลี่ยนยี่ห้อของยาก็ไม่มีอาการแพ้ โดยอาการแพ้อาจจะมีตั้งแต่ไม่รุนแรง คือ มีผื่นแดงขึ้นตามผิวหนัง หรือมีอาการแน่นหน้าอกเล็กน้อย ไปจนถึงเกิดอาการช็อกอย่างรุนแรงได้สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการแพ้แค่เพียงเล็กน้อย หลังจากเลิกใช้ยาที่แพ้แล้วก็ควรรับประทานยาแก้แพ้ เช่น ยาคลอเฟนิรามีน (Chlopheniramine) โดยให้รับประทานวันละ 3-4 ครั้ง ครั้งละ 1/2-1 เม็ด จนกว่าจะหาย หรือฉีดยาไดเฟนไฮดรามีน (Diphenhydramine) เข้ากล้ามเนื้อในกลุ่มที่มีอาการแพ้ยาปฏิชีวนะอย่างรุนแรงกลุ่มนี้ หากมีอาการแพ้ควรรีบรับประทานยาแก้แพ้ หรือสเตียรอยด์แล้วนำส่งโรงพยาบาลในทันที เพราะอาจมีอาการติดเชื้อแทรกซ้อนทำให้เกิดภาวะโลหิตเป็นพิษจนถึงแก่ชีวิตได้ขอบคุณข้อมูลจากNational Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine

           อาการแพ้ยา ความไม่สบายทางร่างกายที่ก้ำกึ่งว่าป่วยหรือแพ้ยา อยากรู้อาการแพ้ยาเป็นอย่างไร มีวิธีสังเกตอย่างไร มาเจาะลึกให้ชัดกันไปเลย

         
         

การใช้ยาในการรักษาโรคหรืออาการบางอย่าง
แม้ว่าจะเป็นคำสั่งจากแพทย์ แต่ก็ใช่ว่าจะมีความปลอดภัย 100%
เพราะร่างกายของคนเราไม่เหมือนกัน
จึงอาจจะทำให้เกิดอาการที่เรียกว่าการแพ้ยาได้ ทว่าการแพ้ยานั้นเป็นอย่างไร
มีวิธีในการสังเกตอย่างไรว่าเรากำลังแพ้ยา
อีกทั้งอันตรายของการแพ้ยานั้นรุนแรงมากขนาดไหน มารับทราบคำตอบพร้อม ๆ
กับเรียนรู้วิธีการใช้ยาอย่างไรให้ปลอดภัย เพื่อความปลอดภัยของสุขภาพค่ะ

         
อาการแพ้ยา
หนึ่งอันตรายของการใช้ยาที่เกิดจากปฏิกิริยาต่อต้านตัวยาของร่างกาย
โดยอาการแพ้ยาสามารถเกิดขึ้นกับยาได้ทุกประเภท ไม่ว่าจะเป็นยากิน ยาฉีด
ยาทา หรือยาดม
ซึ่งส่วนใหญ่แล้วอาการแพ้ยาจะขึ้นอยู่กับระบบภูมิคุ้มกันของแต่ละคนไป
หากผู้ป่วยมีระบบภูมิคุ้มกันที่ไวต่อยามากกว่าปกติก็อาจจะทำให้เกิดอาการแพ้ได้

          ทว่าอาการแพ้ยาก็คล้ายกับการแพ้อาหารทั่วไปที่จะไม่เกิดขึ้นกับทุกคน

และผู้ที่มีอาการแพ้ยาแต่ละคนก็อาจจะมีความรุนแรงของอาการไม่เท่ากันอีกด้วย
ทั้งนี้ยาที่มักจะพบการแพ้บ่อยก็ได้แก่ ยาต้านจุลชีพ หรือยาปฏิชีวนะ
ยาแก้ปวดลดไข้ ยาชา เซรุ่มต่าง ๆ น้ำเกลือ และเลือด เป็นต้น
ซึ่งจะว่าไปอาการแพ้ยาก็ถือเป็นเรื่องที่ต้องให้ความสำคัญ
และโดยปกติแล้วเมื่อไปพบแพทย์ที่โรงพยาบาลก็มักจะมีการซักประวัติเรื่องการแพ้ยาด้วย
ดังนั้นจึงมีความจำเป็นอย่างมากที่ผู้ป่วยจะต้องรู้ว่าตัวเองแพ้ยาอะไร
เพื่อความปลอดภัยในการใช้ยาค่ะ

สาเหตุการแพ้ยา เกิดจากอะไร ?

          สาเหตุของการแพ้ยาสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้

1. เกิดจากฤทธิ์ของยาที่มีความรุนแรงเกินไป

         

การแพ้ยาด้วยสาเหตุนี้
ส่วนใหญ่จะเกิดจากปริมาณของยาที่ใช้
โดยอาการนี้อาจจะมาพร้อมกับอาการข้างเคียง อาทิ ยารักษาโรคความดันโลหิต
ที่ใช้ในการลดความดันโลหิตของผู้ป่วย
ถ้าหากใช้ยาในปริมาณที่สูงเกินไปก็จะทำให้ความดันเลือดต่ำผิดปกติ
และทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น หน้ามืด ใจสั่น เป็นต้น
ทว่าอาการแพ้ยาดังกล่าวอาจไม่ได้เกิดจากการใช้ยาเกินขนาดเท่านั้น
แต่อาจจะเกิดจากผู้ป่วยบางรายมีการสะสมของยาชนิดนั้นในปริมาณที่สูง
อันเนื่องมาจากการทำงานที่ผิดปกติของตับไตที่ไม่สามารถขับสารพิษออกมาจากร่างกายได้ดีเท่าที่ควรด้วยค่ะ

2. เกิดจากการแพ้ยา

         

อาการแพ้ยาที่เกิดจากสาเหตุนี้เป็นการแพ้ยาที่เกิดขึ้นกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายโดยตรง
ซึ่งอาการแพ้ยาประเภทนี้จะสามารถแบ่งได้อีก 4 ชนิด ได้แก่

          – การแพ้ยาที่ทำให้เกิดอาการร้ายแรง

         

การแพ้ยาชนิดนี้จะทำให้ร่างกายสร้างภูมิต้านทานขึ้นมาทำปฏิกิริยาและหลั่งสารที่ทำให้เกิดอาการแพ้ขึ้นมา
โดยอาการแพ้ดังกล่าวมักจะพบได้ในยากลุ่มเพนิซิลลิน
ซึ่งถ้าหากไม่รีบทำการรักษาอาจทำให้ถึงแก่ชีวิตได้

          – การแพ้ยาที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในร่างกาย

         
ยาที่ทำให้เกิดอาการแพ้ชนิดนี้คือยาในกลุ่มลดความดันโลหิตจำพวก methyldopa
โดยยาจะเข้าไปกระตุ้นภูมิต้านทานร่างกายให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
แล้วทำลายเนื้อเยื่อของร่างกายโดยตรง
บางครั้งก็อาจจะไปทำลายเม็ดเลือดขาวทำให้ร่างกายขาดภูมิต้านทาน
ส่งผลทำให้เกิดการติดเชื้อตามมาค่ะ

          – การแพ้ยาที่ทำให้เกิดการอักเสบ

         

การแพ้ยาชนิดนี้จะส่งผลให้ยาและภูมิต้านทานของร่างกายจับตัวกันแล้วตกเป็นตะกอนในอวัยวะต่าง
ๆ และทำให้เกิดการอักเสบ อาทิ
ตกตะกอนในหลอดเลือดทำให้เกิดอาการหลอดเลือดอักเสบ
หรือไปตกตะกอนในไตทำให้ไตอักเสบ เป็นต้น

         

– การแพ้ยาที่ทำให้เกิดลมพิษ

         
อาการแพ้ชนิดนี้เป็นอาการแพ้ที่พบได้บ่อยที่สุด
โดยเมื่อรับประทานยาเข้าไปแล้ว
ยาจะเข้าไปกระตุ้นให้เม็ดเลือดขาวหลั่งสารที่ทำให้เกิดอาการภูมิแพ้
และทำให้เกิดผื่นแพ้ยาขึ้นมาในที่สุด

         

ทั้งนี้อาการแพ้ยาที่พบได้มากที่สุดจะเป็นอาการแพ้ที่มาจากฤทธิ์ของยา
โดยสามารถพบได้ถึง 95% แต่มีความรุนแรงน้อยกว่า และอัตราการตายน้อย
ในขณะที่อีก 5% ที่เหลือมาจากการแพ้ยาโดยตรง แต่อาการจะรุนแรง
และอัตราการเสี่ยงชีวิตสูงกว่า
เนื่องจากแพทย์ไม่สามารถคาดเดาได้ว่าจะเกิดขึ้นกับใครบ้าง
และจะมีอาการอย่างไร

อาการแพ้ยาเป็นอย่างไร ?

          อาการของการแพ้ยาโดยปกติแล้วจะแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม เรียงตามความรุนแรงของอาการแพ้ยา โดยสามารถแบ่งอาการบ่งชี้ได้ ดังนี้

1. กลุ่มที่มีอาการแพ้ไม่รุนแรง

         

ในกลุ่มที่มีอาการแพ้ยาในระดับนี้มักจะไม่อันตรายมากนัก
โดยจะสังเกตอาการแพ้ได้จากอาการลมพิษ ผื่นแดง มีจุดแดงหรือตุ่มน้ำใส ๆ
ขึ้นทั่วตัว ทั้งนี้ยังอาจมีอาการบวมตามอวัยวะต่าง ๆ อาทิ หนังตาบวม
ริมฝีปากบวม
ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้วอาการแพ้ยาดังกล่าวจะเกิดขึ้นจากยาชนิดรับประทานมากกว่า

2. กลุ่มที่มีอาการแพ้ความรุนแรงปานกลาง

         
อาการแพ้ที่มีความรุนแรงปานกลางที่พบได้บ่อยที่สุดคืออาการใจสั่น
แน่นหน้าอก คลื่นไส้ อาเจียน
ทั้งนี้ยังอาจจะมีอาการหายใจติดขัดคล้ายกับอาการหืดหอบอีกด้วย
โดยมักจะมีต้นเหตุจากการใช้ยาประเภทฉีด

3. กลุ่มที่มีอาการแพ้ความรุนแรงสูง

         

อาการแพ้ยาในกลุ่มนี้มีความอันตรายมาก
โดยเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าอาการช็อกจากการแพ้ (Anaphylactic Shock)
ซึ่งจะทำให้ผู้แพ้ยาเป็นลม ตัวเย็น ชีพจรเบาและเร็ว ความดันต่ำ
และหยุดหายใจ นอกจากนี้ยังอาจพบลักษณะพุพอง
ผิวหนังเปื่อยทั้งตัวคล้ายถูกไฟลวก ปากเปื่อย ตาอักเสบ ท่อปัสสาวะอักเสบ
มีไข้ โดยอาการเหล่านี้เรียกว่า กลุ่มอาการสตีเวนจอห์นสัน (Stevens
Johnson  Syndrome) ขณะที่บางรายที่มีอาการรุนแรงมาก ๆ
อาจจะถึงกับเสียชีวิตในขณะที่รับยาได้เช่นกัน
ซึ่งยาที่ทำให้เกิดอาการแพ้อย่างรุนแรงนี้จะเป็นยาปฏิชีวนะชนิดฉีดประเภทเพนิซิลลิน

         
ไม่เพียงเท่านั้น
อาการแพ้ยายังรวมถึงอาการแพ้น้ำเกลือและแพ้เลือดที่ควรระมัดระวังอีกด้วย
โดยการแพ้น้ำเกลือและแพ้เลือดจะทำให้เกิดอาการไข้ หนาวสั่นและลมพิษ
แต่จะไม่มีความอันตรายมากนักค่ะ

          นอกจากนี้ก็ยังมีอาการแพ้ยาที่มาจากยาแต่ละชนิดยังจำแนกได้ ดังนี้

1. อาการแพ้ยาคุมกำเนิด

         

โดยส่วนใหญ่แล้วหลาย
ๆ คนมักจะคิดว่าอาการแพ้ยาคุมกำเนิดคืออาการคลื่นไส้ 
ซึ่งต้องขอบอกว่าจริง ๆ
แล้วอาการเหล่านั้นคือผลข้างเคียงจากการใช้ยาคุมกำเนิด
แต่อาการแพ้ยาคุมกำเนิดจริง ๆ จะมีแค่อาการแพ้ในระดับที่ไม่รุนแรง ได้แก่
อาการผื่นแดงหรือผื่นลมพิษเท่านั้น ซึ่งนับว่าไม่เป็นอันตรายค่ะ

2. อาการแพ้ยาปฏิชีวนะ

         
อาการแพ้ยาปฏิชีวนะมีความรุนแรงแตกต่างกันตามชนิดของยา
โดยยาที่มักจะพบอาการแพ้ได้บ่อยที่สุดคือยาเพนิซิลลิน
โดยอาการแพ้ของยาชนิดนี้
หากเป็นยาชนิดรับประทานอาจจะทำให้เกิดผื่นแดงหรือผื่นลมพิษ
แต่ถ้าหากเป็นยาปฏิชีวนะชนิดฉีดอาจจะมีอาการแพ้ยาที่รุนแรงกว่า

         

โดยอาการแพ้อย่างรุนแรงของยาฉีดในกลุ่มนี้จะทำให้เกิดอาการบวม
ความดันโลหิตต่ำ เป็นลม ตัวเย็น ชีพจรต่ำและเบา
ซึ่งถ้าได้รับการรักษาไม่ทันอาจจะทำให้หยุดหายใจและเสียชีวิตได้

3. อาการแพ้ยาคลายกล้ามเนื้อ

         
ยาคลายกล้ามเนื้อ เป็นยาที่มีการใช้กันอย่างแพร่หลาย
โดยคนส่วนใหญ่มักจะคิดว่าอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือง่วงซึม
เกิดขึ้นจากอาการแพ้ยา แต่จริง ๆ
แล้วนั่นเป็นเพียงแค่ผลข้างเคียงจากยาเท่านั้น
ทว่าอาการแพ้ยาดังกล่าวจะสามารถสังเกตได้จากผื่นลมพิษที่ขึ้นตามผิวหนัง
โดยอาการแพ้จะไม่รุนแรง
แต่ก็ไม่ควรชะล่าใจเพราะบางรายอาจมีอาการแพ้จนถึงกับช็อกได้เช่นกัน
ดังนั้นหากเริ่มมีความผิดปกติควรเลิกใช้ยาดังกล่าวโดยทันที
หรือจะให้ดีก็รีบไปพบแพทย์

4. อาการแพ้ยาลดความอ้วน

         

อาการแพ้ยาลดความอ้วนนั้นมีหลากหลายอาการ
ขึ้นอยู่กับส่วนผสมของยา โดยหากเป็นอาการแพ้โดยทั่วไปจะเป็นผื่นแดง
หรือลมพิษเกิดขึ้นตามบริเวณต่าง ๆ ของร่างกาย
แต่ถ้าหากเป็นอาการแพ้ที่รุนแรงอาจทำให้เกิดอาการแน่นหน้าอก ใจสั่น
บางรายอาจมีอาการผิวหนังไหม้ เกิดอาการช็อก
และอาจเสียชีวิตได้หากรักษาไม่ทัน

5. อาการแพ้ยาพาราเซตามอล

         
ยาพาราเซตามอลเป็นยาสามัญประจำบ้านที่มีสรรพคุณช่วยลดอาการปวด
ซึ่งอาการแพ้ยาพาราเซตามอลนี้อาจจะขึ้นอยู่กับยี่ห้อของยาด้วย
เพราะบางรายอาจแพ้ยาพาราเซตามอลยี่ห้อหนึ่ง
แต่เมื่อเปลี่ยนยี่ห้อของยาก็ไม่มีอาการแพ้
โดยอาการแพ้อาจจะมีตั้งแต่ไม่รุนแรง คือ มีผื่นแดงขึ้นตามผิวหนัง
หรือมีอาการแน่นหน้าอกเล็กน้อย ไปจนถึงเกิดอาการช็อกอย่างรุนแรงได้ 

วิธีการรักษาอาการแพ้ยา

          การรักษาอาการแพ้ยานั้น
สิ่งที่ควรทำเป็นอย่างแรกก็คือหยุดใช้ยาดังกล่าวโดยทันทีเมื่อเกิดอาการดังที่กล่าวมา จากนั้นจึงจะทำการรักษาไปตามความรุนแรงของอาการโดยแบ่งออกเป็น 3
กลุ่มใหญ่ ๆ ดังนี้

        
1. อาการแพ้ไม่รุนแรง

         
สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการแพ้แค่เพียงเล็กน้อย
หลังจากเลิกใช้ยาที่แพ้แล้วก็ควรรับประทานยาแก้แพ้ เช่น ยาคลอเฟนิรามีน
(Chlopheniramine) โดยให้รับประทานวันละ 3-4 ครั้ง ครั้งละ 1/2-1 เม็ด
จนกว่าจะหาย หรือฉีดยาไดเฟนไฮดรามีน (Diphenhydramine) เข้ากล้ามเนื้อ

2. อาการแพ้ปานกลาง หรือรุนแรง

         

ในกลุ่มที่มีอาการแพ้ยาปานกลางหรือรุนแรง
ยากินจะไม่สามารถช่วยรักษาได้ดังนั้นต้องให้แพทย์ฉีดยาให้
โดยจะให้ยาอะดรีนาลีน (Adrenaline) 0.3-0.5 มิลลิกรัม หรือสเตียรอยด์ 1-2
หลอด ผ่านการฉีดเข้ากล้ามเนื้อหรือหลอดเลือดในทันที
แต่ถ้าหากมีอาการแพ้จนหยุดหายใจควรรีบทำการผายปอดพร้อมกับฉีดอะดรีนาลีน
(Adrenaline) เพื่อลดอาการแพ้

3. อาการแพ้ในกลุ่มสตีเวนจอห์นสัน (Stevens Johnson  Syndrome)

         
ในกลุ่มที่มีอาการแพ้ยาปฏิชีวนะอย่างรุนแรงกลุ่มนี้
หากมีอาการแพ้ควรรีบรับประทานยาแก้แพ้
หรือสเตียรอยด์แล้วนำส่งโรงพยาบาลในทันที
เพราะอาจมีอาการติดเชื้อแทรกซ้อนทำให้เกิดภาวะโลหิตเป็นพิษจนถึงแก่ชีวิตได้

         

อาการแพ้ยาแม้ว่าจะไม่เกิดขึ้นกับทุกคนแต่ก็เป็นเรื่องที่ละเลยไม่ได้
เพราะเราไม่สามารถทราบได้ว่ายาชนิดใดจะทำให้เราเกิดอาการแพ้
และอาการแพ้จะรุนแรงมากแค่ไหน และเพื่อหลีกเลี่ยงอาการแพ้ยาที่อาจเกิดขึ้น
สิ่งที่สำคัญที่สุดก็คือควรหมั่นสังเกตอาการของตนเองให้มากขึ้นโดยเฉพาะหลังจากการใช้ยา
ซึ่งถ้าหากเกิดความผิดปกติขึ้นกับร่างกายโดยไม่ทราบสาเหตุ
ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าอาจมาจากการแพ้ยา
แล้วรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจให้แน่ใจว่าเป็นอาการแพ้ยาจริงหรือไม่

         
นอกจากนี้ยังควรจดจำให้ดีว่าตนเองแพ้ยาอะไรบ้าง
ซึ่งควรจดจำชื่อยาให้ได้อย่างแม่นยำ
และเพื่อความรอบคอบควรจดชื่อยาอย่างละเอียดใส่กระเป๋าติดตัวไว้เผื่อเหตุการณ์ฉุกเฉินด้วย
อีกทั้งหากมีความจำเป็นต้องไปพบแพทย์มากกว่า 1 คน
ควรแจ้งให้แพทย์ทราบถึงยาที่ใช้อยู่และยาที่แพ้ด้วย
เนื่องจากยาบางชนิดมีส่วนผสมเดียวกัน
และส่วนผสมนั้นอาจจะทำให้เกิดอาการแพ้ได้
ซึ่งถ้าหากแพทย์ทราบก็จะสามารถจัดยาที่ปลอดภัยได้มากขึ้นค่ะ

ขอบคุณข้อมูลจาก
หมอชาวบ้าน
สำนักงานสาธารณสุขอำเภอรัตภูมิ
ศูนย์สื่อสารวิทยาศาสตรไทย สวทช.
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
National Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine

สาเหตุของการแพ้ยาสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้อาการแพ้ยาที่เกิดจากสาเหตุนี้เป็นการแพ้ยาที่เกิดขึ้นกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายโดยตรง ซึ่งอาการแพ้ยาประเภทนี้จะสามารถแบ่งได้อีก 4 ชนิด ได้แก่ยาที่ทำให้เกิดอาการแพ้ชนิดนี้คือยาในกลุ่มลดความดันโลหิตจำพวก methyldopa โดยยาจะเข้าไปกระตุ้นภูมิต้านทานร่างกายให้เกิดการเปลี่ยนแปลง แล้วทำลายเนื้อเยื่อของร่างกายโดยตรง บางครั้งก็อาจจะไปทำลายเม็ดเลือดขาวทำให้ร่างกายขาดภูมิต้านทาน ส่งผลทำให้เกิดการติดเชื้อตามมาค่ะอาการแพ้ชนิดนี้เป็นอาการแพ้ที่พบได้บ่อยที่สุด โดยเมื่อรับประทานยาเข้าไปแล้ว ยาจะเข้าไปกระตุ้นให้เม็ดเลือดขาวหลั่งสารที่ทำให้เกิดอาการภูมิแพ้ และทำให้เกิดผื่นแพ้ยาขึ้นมาในที่สุดอาการของการแพ้ยาโดยปกติแล้วจะแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม เรียงตามความรุนแรงของอาการแพ้ยา โดยสามารถแบ่งอาการบ่งชี้ได้ ดังนี้อาการแพ้ที่มีความรุนแรงปานกลางที่พบได้บ่อยที่สุดคืออาการใจสั่น แน่นหน้าอก คลื่นไส้ อาเจียน ทั้งนี้ยังอาจจะมีอาการหายใจติดขัดคล้ายกับอาการหืดหอบอีกด้วย โดยมักจะมีต้นเหตุจากการใช้ยาประเภทฉีดไม่เพียงเท่านั้น อาการแพ้ยายังรวมถึงอาการแพ้น้ำเกลือและแพ้เลือดที่ควรระมัดระวังอีกด้วย โดยการแพ้น้ำเกลือและแพ้เลือดจะทำให้เกิดอาการไข้ หนาวสั่นและลมพิษ แต่จะไม่มีความอันตรายมากนักค่ะนอกจากนี้ก็ยังมีอาการแพ้ยาที่มาจากยาแต่ละชนิดยังจำแนกได้ ดังนี้อาการแพ้ยาปฏิชีวนะมีความรุนแรงแตกต่างกันตามชนิดของยา โดยยาที่มักจะพบอาการแพ้ได้บ่อยที่สุดคือยาเพนิซิลลิน โดยอาการแพ้ของยาชนิดนี้ หากเป็นยาชนิดรับประทานอาจจะทำให้เกิดผื่นแดงหรือผื่นลมพิษ แต่ถ้าหากเป็นยาปฏิชีวนะชนิดฉีดอาจจะมีอาการแพ้ยาที่รุนแรงกว่ายาคลายกล้ามเนื้อ เป็นยาที่มีการใช้กันอย่างแพร่หลาย โดยคนส่วนใหญ่มักจะคิดว่าอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือง่วงซึม เกิดขึ้นจากอาการแพ้ยา แต่จริง ๆ แล้วนั่นเป็นเพียงแค่ผลข้างเคียงจากยาเท่านั้น ทว่าอาการแพ้ยาดังกล่าวจะสามารถสังเกตได้จากผื่นลมพิษที่ขึ้นตามผิวหนัง โดยอาการแพ้จะไม่รุนแรง แต่ก็ไม่ควรชะล่าใจเพราะบางรายอาจมีอาการแพ้จนถึงกับช็อกได้เช่นกัน ดังนั้นหากเริ่มมีความผิดปกติควรเลิกใช้ยาดังกล่าวโดยทันที หรือจะให้ดีก็รีบไปพบแพทย์ยาพาราเซตามอลเป็นยาสามัญประจำบ้านที่มีสรรพคุณช่วยลดอาการปวด ซึ่งอาการแพ้ยาพาราเซตามอลนี้อาจจะขึ้นอยู่กับยี่ห้อของยาด้วย เพราะบางรายอาจแพ้ยาพาราเซตามอลยี่ห้อหนึ่ง แต่เมื่อเปลี่ยนยี่ห้อของยาก็ไม่มีอาการแพ้ โดยอาการแพ้อาจจะมีตั้งแต่ไม่รุนแรง คือ มีผื่นแดงขึ้นตามผิวหนัง หรือมีอาการแน่นหน้าอกเล็กน้อย ไปจนถึงเกิดอาการช็อกอย่างรุนแรงได้สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการแพ้แค่เพียงเล็กน้อย หลังจากเลิกใช้ยาที่แพ้แล้วก็ควรรับประทานยาแก้แพ้ เช่น ยาคลอเฟนิรามีน (Chlopheniramine) โดยให้รับประทานวันละ 3-4 ครั้ง ครั้งละ 1/2-1 เม็ด จนกว่าจะหาย หรือฉีดยาไดเฟนไฮดรามีน (Diphenhydramine) เข้ากล้ามเนื้อในกลุ่มที่มีอาการแพ้ยาปฏิชีวนะอย่างรุนแรงกลุ่มนี้ หากมีอาการแพ้ควรรีบรับประทานยาแก้แพ้ หรือสเตียรอยด์แล้วนำส่งโรงพยาบาลในทันที เพราะอาจมีอาการติดเชื้อแทรกซ้อนทำให้เกิดภาวะโลหิตเป็นพิษจนถึงแก่ชีวิตได้ขอบคุณข้อมูลจากNational Center for Biotechnology Information, U.S. National Library of Medicine