[NEW] 5 ที่สุดแห่งพุกาม เมืองมรดกโลกแห่งใหม่ที่ต้องไปเยือนให้ได้สักครั้ง | พุกาม – Sonduongpaper

ภาพ: ชัชวาล จักษุวงค์

“See Bagan and live, See Angkor Wat and die”

อาร์โนลด์ โจเซฟ ทอยน์บี (Arnold Joseph Toynbee) นักประวัติศาสตร์ชาวอังกฤษเคยกล่าวไว้ว่า “การได้เห็นพุกามย่อมมีชีวิตเป็นอมตะ การได้เห็นนครวัดย่อมนอนตายตาหลับ”  ซึ่งหลังจากที่นครวัดได้รับการขึ้นทะเบียนและประกาศเป็นมรดกโลกมาตั้งแต่ปี 2535  ผ่านมา 27 ปี จึงถึงคราที่เมืองแห่งทะเลเจดีย์พุกาม ประเทศเมียนมา จะได้รับการขึ้นทะเบียนและประกาศเป็นมรดกโลกแห่งใหม่ ในการประชุมคัดเลือกแหล่งมรดกโลกครั้งที่ 43 ณ กรุงบากู ประเทศอาเซอร์ไบจาน ระหว่างวันที่ 30 มิถุนายน-10 กรกฎาคม ที่ผ่านมา

ใครที่เคยได้ไปเที่ยวพุกาม หรือ เมือง Bagan ซึ่งตั้งอยู่ในเขตแอ่งกระทะกลางดินทราย ลงมาทางตอนใต้ของมัณฑะเลย์จะพบว่าเมืองที่อยู่ท่ามกลางความแห้งแล้งแห่งนี้มีความน่ามหัศจรรย์เป็นอย่างมาก เพราะนอกจากจะเป็นที่ตั้งของท้องทุ่งแห่งวิหาร เจดีย์ที่มีมากกว่า 4,000 แห่งแล้ว พุกามยังเป็นราชธานีแรกของชนชาติพม่า และมีความยิ่งใหญ่มานานกว่า 200 ปี ก่อนจะถูกรุกรานโดยชาวมองโกลและล่มสลายกลายเป็นเมืองร้างไปในที่สุด

ภาพ: ชัชวาล จักษุวงค์

แต่ถึงกระนั้นลายปูนปั้น ภาพจิตรกรรมฝาผนัง งานปฎิมากรรม งานแกะสลักต่างๆ ที่ประดับอยู่ตามวัดและเจดีย์ล้วนสมบูรณ์มาก และทำให้การเที่ยวชมศาสนาสถานกลายเป็นเรื่องที่น่าตื่นตาตื่นใจ แต่ละเจดีย์ล้วนมีความใหญ่โต และเป็นศูนย์รวมของที่สุดของงานศิลป์ที่สะท้อนถึงศรัทธาของชาวพุกามที่มีต่อพระพุทธศาสนาในยุคนั้นได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะ 5 พุทธศาสนสถาน ดังลิสต์ต่อไปนี้ ที่ เพื่อนเดินทาง ของจัดอันดับให้เป็นที่สุดของพุกาม ซึ่งในชีวิตหนึ่งของนักเดินทางควรหาโอกาสไปสัมผัสให้ได้สักครั้ง

1.เจดีย์ชเวซิกอง : เจดีย์ที่เก่าแก่ที่สุด

ชเวซิกอง (Shwezigon Paya) คือเจดีย์สีทองที่ใหญ่และสวยที่สุดในเขตนองอู (Nyaung U) และติดหนึ่งใน 5 มหาสถานแห่งเมียนมาที่ต้องมาเยือนให้ได้สักครั้ง ด้วยสถานที่ตั้งที่อยู่ด้านนอกของกลุ่มเจดีย์เก่า ทำให้ชเวซิกองถูกใช้เป็นจุดเริ่มต้นโปรแกรมทัวร์ชมทะเลเจดีย์จากเมืองนองอู แล้วค่อยๆ ไล่เลียงไปยังเขตโอลด์บากันซึ่งเป็นเมืองเก่า โดยความงามของชเวซิกองได้กลายเป็นต้นแบบของเจดีย์พม่าในยุคต่อๆ มา เช่น ความโดดเด่นอยู่ที่ฐาน 3 ชั้นที่ซ้อนกันคล้ายพีระมิด ไฮไลต์ของที่พลาดไม่ได้ คือ ด้านหลังเจดีย์ซึ่งมีแอ่งน้ำเล็กๆ หรือจะเรียกว่าบ่อเล็กๆ แต่สามารถสะท้อนเงาเจดีย์ได้เต็มองค์ ว่ากันว่าช่างชาวพุกามใช้แอ่งน้ำแห่งนี้แหละในการวัดความตรงของยอดเจดีย์
 

2.อานันทเจดีย์ : เจดีย์ที่สวยที่สุด

เจดีย์แห่งนี้ได้รับการยกย่องให้เป็นเจดีย์ที่สวยที่สุดในเมือง เพราะด้วยความใหญ่โตโอ่อ่าทำให้ไม่ว่าจะมองจากมุมไหนก็สามารถเห็น อานันทเจดีย์ (Ananda) ได้อย่างชัดเจน ด้านในตลอดผนังเจาะเป็นช่องสำหรับประดิษฐานพระพุทธรูป นับรวมได้เกือบ 2,000 องค์ ซึ่งแต่ละองค์ก็มีปรางที่ต่างกันไปและเมืองไทยก็ไม่ค่อยมีให้เห็น อีกความน่าสนใจคือพระพุทธรูปยืนประจำทิศขนาดใหญ่สูงราว 10 เมตร เรียกว่าสูงแทบจะจรดเพดาน โดยแต่ละองค์อยู่ในปางที่ต่างกันไป องค์ที่ได้รับความสนใจมากที่สุดคือ พระกัสสปะ ประจำประตูทิศใต้ เหตุเพราะพระพุทธรูปองค์นี้มีใบหน้ายิ้มและมีใบหน้าที่บึ้งตึงได้เพียงแค่เรายืนมองในองศาที่ต่างกันไป

3.วิหารสัพพัญญู : ศาสนสถานที่สูงที่สุด

แม้จะเป็นวิหารที่ได้รับการบูรณะใหม่ แต่วิหารสัพพัญญู (Thatpyinnyu)  กลับได้รับความสนใจในฐานะศาสนสถานที่สูงที่สุดในพุกามคือ 67 เมตร วิหารหลังนี้สร้างในยุคกลางของพุกาม ด้านในแบ่งเป็น 4 ชั้น โดยชั้นบนสุดนั้นสำคัญสุดเพราะใช้เป็นที่เก็บพระไตรปิฏก แต่สำหรับนักท่องเที่ยวสามารถเดินชมได้เพียงชั้นล่างซึ่งมีประตูเข้าออกได้ 4 ด้าน

4.วิหารอเภยะทะนะ : ศาสนสถานที่มีภาพเขียนฝาผนังที่เก่าที่สุด

วิหารอเภยะตะนะ (Abeyadana Paya) ตั้งอยู่แถบหมู่บ้านแห่งเครื่องเขิน “มยินกบา (Myinkaba)” ที่นี่เป็นหนึ่งในวิหารที่มีความโดดเด่นด้านงานจิตรกรรมฝาผนัง และเป็นวิหารรุ่นแรกๆ ในพุกามซึ่งมีลักษณะเด่นตรงที่เป็นวิหารชั้นเดียว  สำหรับงานจิตรกรรมฝาผนังนั้นนอกจากจะมีเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธประวัติ และพระโพธิสัตว์ขนาดใหญ่แล้ว ยังมีภาพของเทพเจ้าในศาสนาฮินดู อย่างพระวิษณุ และพระศิวะ 

5.วิหารธรรมยางยี : ศาสนสถานที่ใหญ่ที่สุด

พุทธสถานที่ใหญ่ที่สุดในพุกามและสามารถมองเห็นได้ชัดเจนจากทุกมุมในพุกามด้วยเช่นกัน วิหารแห่งนี้สร้างโดยพระเจ้านรถู (Narathu) เผื่อล้างบาปที่พระองค์ได้ทำปิตุฆาตพระบิดาและพี่ชายเพื่อขึ้นครองราชย์ ตามตำนานเล่าว่าระหว่างการก่อสร้างนั้นพระองค์ได้เสด็จมาตรวจงานอยู่ตลอด โดยทรงถือเข็มเล่มเล็กไว้ในมือแล้วสอดไปตามรอยต่อของก้อนอิฐ หากพบว่าอิฐก้อนไหนก่อไม่สนิทมีช่องแม้แต่เพียงเข็มสอดได้ พระองค์ก็จะทรงนำช่างก่ออิฐผู้นั้นไปทำโทษด้วยการตัดมือ ดังนั้นวิหารธรรมยางยี (Dhammayangyi) จึงเป็นวิหารที่มีงานเรียงอิฐที่ละเอียด มั่นคง และแข็งแรงมากทำให้ยังคงความสมบูรณ์มาจนปัจจุบัน สุดท้ายแล้ววิหารแห่งนี้สร้างไม่เสร็จ เหตุจากพระเจ้านรถูถูกลอบปลงพระชนเสียก่อน

Don’t miss : สถานที่ชมวิวทะเลเจดีย์ที่สวยที่สุดในพุกาม

ภาพ: ชัชวาล จักษุวงค์

มีเจดีย์เพียงไม่กี่แห่งในพุกามที่อนุญาตให้ขึ้นไปด้านบนเจดีย์ได้ หนึ่งในนั้นคือ เจดีย์ชเวสันดอว์ (Shwesandaw Paya) และเจดีย์บูเลตี (Bulethi) ซึ่งเป็นชุดชมวิวทุ่งทะเลเจดีย์จากมุมสูงที่สวยที่สุดในเมือง สามารถมองเห็นได้รอบด้านในแบบ 360 ใครอยากได้ภาพทะเลเจดีย์สวยๆ ยามเช้าพร้อมบอลลูนนับสิบที่ขึ้นสู่ท้องฟ้าพร้อมแสงแรกของวัน แนะนำให้มาจับจองพื้นที่ที่ 2 เจดีย์นี้ก่อนไก่โห่ เพราะนักท่องเที่ยวแน่นมากทั้ง 2 จุด

ภาพ: ชัชวาล จักษุวงค์

“See Bagan and live, See Angkor Wat and die”

อาร์โนลด์ โจเซฟ ทอยน์บี (Arnold Joseph Toynbee) นักประวัติศาสตร์ชาวอังกฤษเคยกล่าวไว้ว่า “การได้เห็นพุกามย่อมมีชีวิตเป็นอมตะ การได้เห็นนครวัดย่อมนอนตายตาหลับ”  ซึ่งหลังจากที่นครวัดได้รับการขึ้นทะเบียนและประกาศเป็นมรดกโลกมาตั้งแต่ปี 2535  ผ่านมา 27 ปี จึงถึงคราที่เมืองแห่งทะเลเจดีย์พุกาม ประเทศเมียนมา จะได้รับการขึ้นทะเบียนและประกาศเป็นมรดกโลกแห่งใหม่ ในการประชุมคัดเลือกแหล่งมรดกโลกครั้งที่ 43 ณ กรุงบากู ประเทศอาเซอร์ไบจาน ระหว่างวันที่ 30 มิถุนายน-10 กรกฎาคม ที่ผ่านมา

ใครที่เคยได้ไปเที่ยวพุกาม หรือ เมือง Bagan ซึ่งตั้งอยู่ในเขตแอ่งกระทะกลางดินทราย ลงมาทางตอนใต้ของมัณฑะเลย์จะพบว่าเมืองที่อยู่ท่ามกลางความแห้งแล้งแห่งนี้มีความน่ามหัศจรรย์เป็นอย่างมาก เพราะนอกจากจะเป็นที่ตั้งของท้องทุ่งแห่งวิหาร เจดีย์ที่มีมากกว่า 4,000 แห่งแล้ว พุกามยังเป็นราชธานีแรกของชนชาติพม่า และมีความยิ่งใหญ่มานานกว่า 200 ปี ก่อนจะถูกรุกรานโดยชาวมองโกลและล่มสลายกลายเป็นเมืองร้างไปในที่สุด

ภาพ: ชัชวาล จักษุวงค์

แต่ถึงกระนั้นลายปูนปั้น ภาพจิตรกรรมฝาผนัง งานปฎิมากรรม งานแกะสลักต่างๆ ที่ประดับอยู่ตามวัดและเจดีย์ล้วนสมบูรณ์มาก และทำให้การเที่ยวชมศาสนาสถานกลายเป็นเรื่องที่น่าตื่นตาตื่นใจ แต่ละเจดีย์ล้วนมีความใหญ่โต และเป็นศูนย์รวมของที่สุดของงานศิลป์ที่สะท้อนถึงศรัทธาของชาวพุกามที่มีต่อพระพุทธศาสนาในยุคนั้นได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะ 5 พุทธศาสนสถาน ดังลิสต์ต่อไปนี้ ที่ เพื่อนเดินทาง ของจัดอันดับให้เป็นที่สุดของพุกาม ซึ่งในชีวิตหนึ่งของนักเดินทางควรหาโอกาสไปสัมผัสให้ได้สักครั้ง

1.เจดีย์ชเวซิกอง : เจดีย์ที่เก่าแก่ที่สุด

ชเวซิกอง (Shwezigon Paya) คือเจดีย์สีทองที่ใหญ่และสวยที่สุดในเขตนองอู (Nyaung U) และติดหนึ่งใน 5 มหาสถานแห่งเมียนมาที่ต้องมาเยือนให้ได้สักครั้ง ด้วยสถานที่ตั้งที่อยู่ด้านนอกของกลุ่มเจดีย์เก่า ทำให้ชเวซิกองถูกใช้เป็นจุดเริ่มต้นโปรแกรมทัวร์ชมทะเลเจดีย์จากเมืองนองอู แล้วค่อยๆ ไล่เลียงไปยังเขตโอลด์บากันซึ่งเป็นเมืองเก่า โดยความงามของชเวซิกองได้กลายเป็นต้นแบบของเจดีย์พม่าในยุคต่อๆ มา เช่น ความโดดเด่นอยู่ที่ฐาน 3 ชั้นที่ซ้อนกันคล้ายพีระมิด ไฮไลต์ของที่พลาดไม่ได้ คือ ด้านหลังเจดีย์ซึ่งมีแอ่งน้ำเล็กๆ หรือจะเรียกว่าบ่อเล็กๆ แต่สามารถสะท้อนเงาเจดีย์ได้เต็มองค์ ว่ากันว่าช่างชาวพุกามใช้แอ่งน้ำแห่งนี้แหละในการวัดความตรงของยอดเจดีย์
 

2.อานันทเจดีย์ : เจดีย์ที่สวยที่สุด

เจดีย์แห่งนี้ได้รับการยกย่องให้เป็นเจดีย์ที่สวยที่สุดในเมือง เพราะด้วยความใหญ่โตโอ่อ่าทำให้ไม่ว่าจะมองจากมุมไหนก็สามารถเห็น อานันทเจดีย์ (Ananda) ได้อย่างชัดเจน ด้านในตลอดผนังเจาะเป็นช่องสำหรับประดิษฐานพระพุทธรูป นับรวมได้เกือบ 2,000 องค์ ซึ่งแต่ละองค์ก็มีปรางที่ต่างกันไปและเมืองไทยก็ไม่ค่อยมีให้เห็น อีกความน่าสนใจคือพระพุทธรูปยืนประจำทิศขนาดใหญ่สูงราว 10 เมตร เรียกว่าสูงแทบจะจรดเพดาน โดยแต่ละองค์อยู่ในปางที่ต่างกันไป องค์ที่ได้รับความสนใจมากที่สุดคือ พระกัสสปะ ประจำประตูทิศใต้ เหตุเพราะพระพุทธรูปองค์นี้มีใบหน้ายิ้มและมีใบหน้าที่บึ้งตึงได้เพียงแค่เรายืนมองในองศาที่ต่างกันไป

3.วิหารสัพพัญญู : ศาสนสถานที่สูงที่สุด

แม้จะเป็นวิหารที่ได้รับการบูรณะใหม่ แต่วิหารสัพพัญญู (Thatpyinnyu)  กลับได้รับความสนใจในฐานะศาสนสถานที่สูงที่สุดในพุกามคือ 67 เมตร วิหารหลังนี้สร้างในยุคกลางของพุกาม ด้านในแบ่งเป็น 4 ชั้น โดยชั้นบนสุดนั้นสำคัญสุดเพราะใช้เป็นที่เก็บพระไตรปิฏก แต่สำหรับนักท่องเที่ยวสามารถเดินชมได้เพียงชั้นล่างซึ่งมีประตูเข้าออกได้ 4 ด้าน

4.วิหารอเภยะทะนะ : ศาสนสถานที่มีภาพเขียนฝาผนังที่เก่าที่สุด

วิหารอเภยะตะนะ (Abeyadana Paya) ตั้งอยู่แถบหมู่บ้านแห่งเครื่องเขิน “มยินกบา (Myinkaba)” ที่นี่เป็นหนึ่งในวิหารที่มีความโดดเด่นด้านงานจิตรกรรมฝาผนัง และเป็นวิหารรุ่นแรกๆ ในพุกามซึ่งมีลักษณะเด่นตรงที่เป็นวิหารชั้นเดียว  สำหรับงานจิตรกรรมฝาผนังนั้นนอกจากจะมีเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธประวัติ และพระโพธิสัตว์ขนาดใหญ่แล้ว ยังมีภาพของเทพเจ้าในศาสนาฮินดู อย่างพระวิษณุ และพระศิวะ 

5.วิหารธรรมยางยี : ศาสนสถานที่ใหญ่ที่สุด

พุทธสถานที่ใหญ่ที่สุดในพุกามและสามารถมองเห็นได้ชัดเจนจากทุกมุมในพุกามด้วยเช่นกัน วิหารแห่งนี้สร้างโดยพระเจ้านรถู (Narathu) เผื่อล้างบาปที่พระองค์ได้ทำปิตุฆาตพระบิดาและพี่ชายเพื่อขึ้นครองราชย์ ตามตำนานเล่าว่าระหว่างการก่อสร้างนั้นพระองค์ได้เสด็จมาตรวจงานอยู่ตลอด โดยทรงถือเข็มเล่มเล็กไว้ในมือแล้วสอดไปตามรอยต่อของก้อนอิฐ หากพบว่าอิฐก้อนไหนก่อไม่สนิทมีช่องแม้แต่เพียงเข็มสอดได้ พระองค์ก็จะทรงนำช่างก่ออิฐผู้นั้นไปทำโทษด้วยการตัดมือ ดังนั้นวิหารธรรมยางยี (Dhammayangyi) จึงเป็นวิหารที่มีงานเรียงอิฐที่ละเอียด มั่นคง และแข็งแรงมากทำให้ยังคงความสมบูรณ์มาจนปัจจุบัน สุดท้ายแล้ววิหารแห่งนี้สร้างไม่เสร็จ เหตุจากพระเจ้านรถูถูกลอบปลงพระชนเสียก่อน

Don’t miss : สถานที่ชมวิวทะเลเจดีย์ที่สวยที่สุดในพุกาม

ภาพ: ชัชวาล จักษุวงค์

มีเจดีย์เพียงไม่กี่แห่งในพุกามที่อนุญาตให้ขึ้นไปด้านบนเจดีย์ได้ หนึ่งในนั้นคือ เจดีย์ชเวสันดอว์ (Shwesandaw Paya) และเจดีย์บูเลตี (Bulethi) ซึ่งเป็นชุดชมวิวทุ่งทะเลเจดีย์จากมุมสูงที่สวยที่สุดในเมือง สามารถมองเห็นได้รอบด้านในแบบ 360 ใครอยากได้ภาพทะเลเจดีย์สวยๆ ยามเช้าพร้อมบอลลูนนับสิบที่ขึ้นสู่ท้องฟ้าพร้อมแสงแรกของวัน แนะนำให้มาจับจองพื้นที่ที่ 2 เจดีย์นี้ก่อนไก่โห่ เพราะนักท่องเที่ยวแน่นมากทั้ง 2 จุด